Mükafat verən qurum bildirib ki, Səudiyyə vətəndaşı Ömər Yaqi, alimlər Susumu Kitagava və Richard Robson ilə birlikdə "metal-üzvi çərçivələrin inkişafı üçün" kimya üzrə 2025-ci il Nobel mükafatını qazanıblar.

Reuters  xəbər verir ki, İordaniyada fələstinli valideynlər üçün anadan olan Yagiyə 2021-ci ildə müxtəlif sahələrdən bir neçə tanınmış mütəxəssisə Səudiyyə vətəndaşlığı verilməsi üçün verilmiş kralın icazəsi ilə Səudiyyə vətəndaşlığı verilib.

Həmin vaxt Səudiyyə mediasının yaydığı bəyanata görə, bu addım istedadlı şəxslərin Krallığa köçməyə həvəsləndirilməsi, xarici investisiyaların lokallaşdırılması və müvafiq sosial və investisiya mühitinin yaradılması daxil olmaqla “Saudi Vision 2030” məqsədlərinə uyğundur.

Bir əsrdən çox yaşı olan bu mükafat İsveç Kral Elmlər Akademiyası tərəfindən verilir və qaliblər 11 milyon İsveç kronunu (1,2 milyon dollar -($1 = 9,3436 İsveç kronu) , eləcə də dünyanın ən nüfuzlu elm mükafatını qazanma şöhrətini bölüşürlər.


Mükafat verən qurumun bəyanatında deyilir: "Metal-üzvi çərçivələrin inkişafı vasitəsilə laureatlar kimyaçılara qarşılaşdığımız bəzi problemlərin həlli üçün yeni imkanlar təqdim etdilər".

Kimya üzrə Nobel bu həftənin əvvəlində tibb və fizika üzrə elan edilənlərdən sonra ənənəyə uyğun olaraq, builki mükafatlar toplusunda elan edilən üçüncü mükafat oldu.

İsveçli ixtiraçı və iş adamı Alfred Nobelin vəsiyyəti ilə təsis edilən elm, ədəbiyyat və sülh sahəsində nailiyyətlərə görə mükafatlar 1901-ci ildən bəri, əsasən dünya müharibələri səbəbindən bir neçə fasilə ilə verilir.

Nobel özü kimyaçı idi və onun bu sahədəki inkişafı 19-cu əsrdə dinamit ixtirasından əldə etdiyi sərvətin əsasını qoymağa kömək etdi. İqtisadiyyat üzrə mükafat daha sonra İsveç Mərkəzi Bankı tərəfindən maliyyələşdirilən əlavədir.

Bəzən fizika, ədəbiyyat və sülh sahələrində daha məşhur laureatların kölgəsində qalan kimya mükafatları hələ də nüvə parçalanması, DNT ardıcıllığı üsulları və maya kimi bir çox təsirli kəşfləri tanıyıb.

Keçən ilki kimya mükafatı zülalların strukturunun deşifrə edilməsi və yenilərinin yaradılması, dərmanların inkişafı kimi sahələrdə irəliləyişlər əldə etmək üzrə işlərinə görə ABŞ alimləri David Baker, Con Jumper və britaniyalı Demis Hassabisə verildi.


Reportyor.az


KARUSEL / DÜNYA