Qəhvə həvəskarları üçün şad xəbər: son bir araşdırma göstərdi ki, müntəzəm qəhvə içənlər səhər fincanını içdikdən sonra əvvəlcədən hiss etdikləri ilə müqayisədə daha yaxşı əhval-ruhiyyədədirlər.

Almaniyanın Bielefeld Universiteti və Böyük Britaniyanın Uorvik Universitetinin tədqiqatçıları tərəfindən aparılan və Scientific Reports jurnalında dərc edilən bir araşdırmada iştirakçılar, eyni vaxtda qəhvə və ya digər kofeinli içkilər istehlak etmədikləri günlərlə müqayisədə, qəhvə içdikləri günlərdə səhərlər özlərini əhəmiyyətli dərəcədə xoşbəxt və həvəsli hiss etdiklərini bildirdilər.

Tədqiqata görə, kofein kədər və ya qəzəb kimi mənfi əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdırmağa kömək edir, baxmayaraq ki, bu təsir daha az ifadə edilir və günün müəyyən bir vaxtı ilə əlaqəli deyil.

Dörd həftə ərzində tədqiqatçılar müntəzəm olaraq kofein qəbul edən 236 gənc arasında sorğu keçiriblər. İştirakçılar gündə yeddi dəfə mobil telefonlarında qısa bir sorğuya cavab verib, əhvalları və əvvəlki 90 dəqiqə ərzində kofeinli içki qəbul edib-etməmələri barədə məlumat veriblər.

Əhval artırıcı

Tədqiqatçılar kofeinin əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdıran təsirini belə izah edirlər: kofein beyindəki adenozin reseptorlarını bloklayır, bu da bizi daha ayıq və enerjili hiss edir. Bu reseptorlar kiçik antenalar kimi fəaliyyət göstərir və adətən adenozinlə - yuxululuğa səbəb olan birləşmə ilə birləşirlər.

Uorvik Universitetinin fəlsəfə doktoru və tədqiqatın həmmüəllifi professor Anu Realo bildirib:
"Kofein adenozin reseptorlarını bloklayaraq işləyir ki, bu da beynin əsas sahələrində dopamin aktivliyini artıra bilər - əvvəlki tədqiqatlarda yaxşı əhval-ruhiyyə və yüksək sayıqlıq ilə əlaqəli bir mexanizm." Dopamin tez-tez "xoşbəxtlik hormonu" olaraq adlandırılır.

Tədqiqatçılar həll olunmamış bir sualı da vurğuladılar: səhər qəhvəsinin müsbət təsirlərinin bir gecədə yığılan çəkilmə simptomlarının yüngülləşdirilməsi ilə əlaqəli olub-olmaması. Realo əlavə etdi:
"Hətta orta dərəcədə kofein istehlak edən insanlar da səhər ilk fincan qəhvə və ya çayla yüngülləşən yüngül çəkilmə simptomları ilə qarşılaşa bilərlər."

Tədqiqat müəllifləri yüksək səviyyədə narahatlığı olan şəxslərin kofein qəbul etdikdən sonra artan stress kimi mənfi əhval dəyişiklikləri ilə qarşılaşa biləcəyini fərz etdilər.
Bielefeld Universitetinin Psixologiya və İdman Elmləri Fakültəsinin aparıcı müəllifi Justin Hachenberger dedi:
"Çox güman ki, kofeinə yaxşı reaksiya vermədiyini bilən insanlar onu içməkdən çəkinirlər." O, belə şəxslərin bu araşdırmada təmsil olunmadığını açıqladı, çünki o, yalnız adi kofein istehlakçılarının məlumatlarını qiymətləndirir.

Bielefeld Universitetinin həmmüəllifi Sakari Lemola qeyd edib:
“Dünyada böyüklərin təxminən 80%-i tərkibində kofein olan içkilər istehlak edir və çay və qəhvə istehlakının tarixi əsrlər əvvəlinə gedib çıxır”.
O əlavə edib ki, kofein istehlakı hətta vəhşi heyvanlarda da müşahidə olunub. Məsələn, bəzi arı və arı növləri tərkibində kofein olan bitkilərin nektarına üstünlük verirlər.

Tədqiqat qrupu, həmçinin kofein istehlakının potensial olaraq asılılığa səbəb ola biləcəyinə diqqət çəkdi.

Reportyor.az 

SAĞLAMLIQ / KARUSEL