Avropa süni intellekt üçün qlobal mərkəzə çevrilməyi hədəfləyir, lakin bu ambisiya böyük bir ekoloji maneə ilə üzləşir: su qıtlığı.

Avropa Komissiyası növbəti 7 il ərzində məlumat mərkəzlərinin tutumunu üç dəfə artırmaq planlarını açıqlayıb.

Mütəxəssislər, CNBC tərəfindən dərc edilən  hesabata görə, bu genişlənmənin, xüsusən əhalinin təxminən 30%-nin xroniki su stresindən əziyyət çəkən ərazilərdə yaşadığı Cənubi Avropada su böhranını pisləşdirə biləcəyi barədə xəbərdarlıq ediblər.

Rəqəmsal susuzluq

Məlumat mərkəzləri öz serverlərini soyutmaq və həddindən artıq istiləşmənin qarşısını almaq üçün böyük miqdarda suya güvənir. Bu, Amazon, Microsoft və Meta kimi texnoloji nəhənglərin sərmayələri ilə bağlı ekoloji narahatlıqları artırdı - xüsusən də quraqlığın xroniki olduğu İspaniya və Yunanıstan kimi ölkələrdə.

Oksford Universitetinin su siyasəti üzrə professoru Kevin Greckx deyir ki, bu mərkəzlərin yarı quraq bölgələrdə qurulması inteqrasiya olunmuş siyasət düşüncəsinin olmamasından xəbər verir. O əlavə edib ki, yerli siyasətçilər iş yerlərinin yaradılması üçün bu cür investisiyaları cəlb etməyə can atırlar, lakin davamlılıq ikinci dərəcəli prioritet olaraq qalır.

İspaniya və Böyük Britaniyada maraqların toqquşması

İspaniyanın şimal-şərqindəki Araqon bölgəsində Amazon-un üç məlumat mərkəzi tikmək planları, obyektlərin su ayırmalarını istehlak edəcəyindən qorxan fermerlərin şiddətli müqaviməti ilə üzləşir.

Böyük Britaniyada Culham kəndinin ölkənin ilk AI-nin böyüməsi zonası üçün ərazi kimi seçilməsi qərarı oxşar narahatlıqlara səbəb oldu, çünki o, Britaniyada üç onillikdə tikilmiş ilk yeni su anbarının yaxınlığında yerləşir.

Aİ-nın yaşıl hesablamaya bahis

Avropa Komissiyası bildirir ki, onun Avropa Yüksək Performanslı Hesablama Təşəbbüsü (EuroHPC) enerji səmərəliliyi və ətraf mühitin davamlılığına üstünlük verir. O, Almaniyanın JUPITER superkompüterini model kimi göstərir, çünki o, tamamilə bərpa olunan enerji ilə işləyir və yaratdığı istiliyi təkrar istifadə edir.

Mütəxəssislər qeyd edirlər ki, problem soyuducu su istehlakından kənara çıxır - məlumat mərkəzinin ümumi su izinin yarısından çoxu enerji istehsalı və yarımkeçiricilərin istehsalı zamanı ərazidən kənarda baş verir.

Texnologiya şirkətləri təkrar emalı və içməli olmayan su mənbələrindən istifadə etməklə su istifadəsini azaltmağa çalışırlar. Microsoft deyir ki, o, susuz məlumat mərkəzlərini sınaqdan keçirir, Portuqaliyanın Start Campus obyekti isə soyutma sistemləri üçün duzsuzlaşdırılmış və təkrar emal edilmiş dəniz suyundan istifadə edir.

Davamlılıq və inkişaf arasında döyüş

Bu məlumat mərkəzləri trilyonlarla dollar və milyonlarla iş yeri yaradan Avropanın rəqəmsal iqtisadiyyatının əsasını təşkil edir. Yenə də alimlər xəbərdarlıq edirlər ki, süni intellektin inkişafı istiqamətində yarış Avropanın su böhranını daha da gücləndirə bilər.

Həm Hollandiya, həm də İrlandiya ətraf mühit və enerji problemləri ilə əlaqədar yeni məlumat mərkəzlərinin tikintisinə artıq məhdudiyyətlər qoyub.

Avropa Ətraf Mühit Agentliyi bildirir ki, qitə əhalisinin üçdə biri artıq ciddi su stresi altında olan ərazilərdə yaşayır və bu, yaxınlaşan rəqəmsal susuzluğu yaşıl qitənin gələcəyi üçün artan təhlükəyə çevirir.

Reportyor.az


KARUSEL / İQTİSADİYYAT