Kaliforniya Universitetinin Riversayd şöbəsinin alimləri aşkar ediblər ki, əksər elektron siqaret mayelərində olan əsas tərkib hissəsinin qızdırılması insan ağciyər hüceyrələrinə zərər verən iki zəhərli kimyəvi maddə istehsal edə bilər.

Bu iki maddə - metilqlioksal və asetaldehid - propilen qlikol tərkibli mayelər qızdırıldıqda əmələ gələ bilər.

Laboratoriyada yetişdirilən insan tənəffüs yolları toxumasından istifadə edərək tədqiqatçılar hüceyrələri hər bir kimyəvi maddənin real səviyyələrinə məruz qoyub və onların reaksiyalarını izləyiblər. Onlar hər iki birləşmənin əsas hüceyrə funksiyalarını pozduğunu, lakin metilqlioksalın daha aşağı konsentrasiyalarda belə əhəmiyyətli dərəcədə daha böyük zərər verdiyini aşkar ediblər. O, mitoxondriyə - hüceyrənin enerji istehsal edən strukturlarına - müdaxilə edib və hüceyrə formasını və gücünü qoruyan aktin sitoskeletini zəiflədib.

Tədqiqatın baş müəllifi professor Prue Talbot deyib:

"Bu dəyişikliklər stress və zədələnmə əlamətləridir və veypinq zamanı təkrarlanarsa, uzunmüddətli sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər."

Talbot əlavə etdi ki, asetaldehid keçmişdə elektron siqaret buxarında yüksək səviyyədə olması və ağciyər xəstəliyi ilə əlaqəsi məlum olması səbəbindən daha çox diqqət çəkib, lakin o, metilqlioksalın daha az miqdarda görünməsinə baxmayaraq daha zəhərli ola biləcəyini vurğuladı.

Tədqiqatın aparıcı müəllifi, aspirant tədqiqatçı Man Vonq qeyd etdi ki, tez-tez daha təhlükəsiz hesab edilən aşağı güclü elektron siqaret cihazları əslində daha yüksək səviyyədə metilqlioksal istehsal edə bilər.

O izah edib ki, bütün elektron siqaretlərdə propilen qlikol istifadə edildiyindən, bu yan məhsulların necə əmələ gəldiyini və hüceyrələrə necə təsir etdiyini anlamaq uzunmüddətli sağlamlıq risklərini qiymətləndirmək üçün vacibdir.

Tədqiqat həmçinin bu kimyəvi maddələrə qısamüddətli məruz qalmanın belə enerji istehsalı, DNT təmiri və struktur bütövlüyü ilə əlaqəli hüceyrə yollarını dəyişdirə biləcəyini ortaya qoyub.

Vonq belə yekunlaşdırdı:

“İşimiz veypinqlə əlaqəli kimyəvi maddələrin ağciyər zədələnməsinə necə təsir etdiyini izah etməyə kömək edir və ümid edirik ki, bu, gələcək tədqiqatlara və elektron siqaret məhsullarının təhlükəsizlik qiymətləndirmələrinə istiqamət verəcək.”

Reportyor.az



KARUSEL / CƏMİYYƏT