Yeməkdən dərhal sonra çay içmək geniş yayılmış vərdişdir, lakin bu, müəyyən sağlamlıq riskləri yarada bilər və ümumiyyətlə tövsiyə edilmir.

İmmunologiya və allergiya üzrə mütəxəssis, doktor Yelena Nasankayevanın sözlərinə görə, yeməkdən dərhal sonra çay içmək fizioloji və biokimyəvi həzm proseslərini poza bilər.

O izah edir:

"Çayda güclü büzücü xüsusiyyətlərə malik polifenolik birləşmələr olan tanninlər var. Bu birləşmələr böyük qida molekulları ilə, xüsusən də kollagen və qlüten kimi zülallarla qarşılıqlı əlaqədə olur və həll olunmayan komplekslər əmələ gətirir. Bu, pepsin kimi həzm fermentlərinin işinə mane olur, zülalların parçalanmasını pozur və ağırlıq, qarın ağrısı, qarın ağrısı hisslərinə səbəb olur."

Bundan əlavə, taninlər amilaza və lipazanın, karbohidrat və yağ mübadiləsi üçün vacib olan fermentlərin fəaliyyətini azaldır. Bu, nişastaların və trigliseridlərin hidrolizini ləngidir, bu qidaların bioavailliyini azaldır.

O əlavə edir:

"Yemək zamanı və ya dərhal sonra çay da daxil olmaqla mayelərin qəbulu mədə şirəsini sulandırır və mədənin pH səviyyəsini yüksəldir. Bu, xlorid turşusundan asılı fermentlərin fəaliyyətini zəiflədir, xüsusən də proteinlə zəngin qidalar qəbul edərkən."

Eksperimental məlumatlar göstərir ki, çay yemək zamanı və ya dərhal sonra istehlak edildikdə mədə şirəsinin aktivliyi 30-50% azala bilər.

Taninlər həm də qeyri-heme dəmir, kalsium, sink və maqnezium ilə zəif həll olunan birləşmələr əmələ gətirərək mikroelementlərin udulmasına təsir göstərir.

Doktor Nəsənkayeva xəbərdarlıq edir:

"Dəmirin zəif mənimsənilməsi - xüsusilə vegetarianlar və hamilə qadınlar kimi əsas çatışmazlığı olan insanlarda - dəmir çatışmazlığı anemiyasına səbəb ola bilər. Kalsium və maqnezium çatışmazlığı osteoporoz, sinir-əzələ xəstəlikləri və spazmlarla əlaqələndirilir, sink çatışmazlığı isə anadangəlmə immuniteti zəiflədir və dərinin bərpası qabiliyyətini azaldır."

O, həmçinin yeməkdən sonra çox isti çay (70°C-dən yuxarı) içməkdən çəkindirir, çünki istilik qida borusunun və mədənin selikli qişasını zədələyə bilər və potensial olaraq eroziv ezofagit və ya qastritə səbəb ola bilər. Digər tərəfdən, soyuq çay digər həzm problemlərinə səbəb ola bilər.

Bəs çay içmək üçün optimal vaxt hansıdır?

Dr.Nəsənkayeva tövsiyə edir:

Yüngül yeməkdən 30-60 dəqiqə sonra

Zülal və yağla zəngin yeməkdən 90-120 dəqiqə sonra

O, həmçinin çobanyastığı, nanə və ya zəncəfil kimi yüngül dəmlənmiş ağ və ya bitki mənşəli çayları seçməyi, güclü qara və ya yaşıl çaydan, xüsusilə süd əlavə edilmiş çaydan qaçmağı və yeməkdən dərhal sonra çox isti içkilərdən uzaq durmağı təklif edir.

Reportyor.az 



SAĞLAMLIQ / KARUSEL