Birləşmiş Ştatlar transmilli repressiya və şəhərin muxtariyyətini daha da pozmaq təhlükəsi yaradan hərəkətlərdə iştirak etdiklərini iddia etdiyi altı Çinli və Honq Konq rəsmisinə sanksiya tətbiq edib, Çin isə əks tədbirlər görəcəyi ilə hədələyib.

Reportyor.az bu barədə xarici emdiaya istinadla bildirir ki, altı məmur arasında ədliyyə katibi Paul Lam, təhlükəsizlik ofisinin direktoru Dong Jingvei və polis komissarı Raymond Siu var idi.

Sanksiyaların ticarət tarifləri və Tayvan kimi digər məsələlərlə bağlı artıq çəkişmələr içərisində olan Vaşinqton və Pekin arasında gərginliyi daha da artıracağı gözlənilir.

“Pekin və Honq-Konq rəsmiləri ABŞ vətəndaşı və digər dörd ABŞ sakini də daxil olmaqla xaricə qaçmaq məcburiyyətində qalan 19 demokratiya tərəfdarı fəalı qorxutmaq, susdurmaq və təqib etmək üçün Honq-Konq milli təhlükəsizlik qanunlarından ekstraterritorial olaraq istifadə ediblər”, – ABŞ Dövlət Departamenti bildirib.

Bazar ertəsi verilən açıqlamada, sanksiyaya məruz qalan 6 məmurun şəhərin təhlükəsizlik qanununun səlahiyyətləri daxilində şəxsləri məcbur etmək, həbs etmək, həbs etmək və ya həbs etmək və ya qanunu həyata keçirməklə məşğul olan qurumlar və ya hərəkətlərlə əlaqəli olduğu bildirilir.

Təsirə məruz qalan digər üç məmur şəhərin milli təhlükəsizliyin qorunması komitəsinin baş katibi Sonni Au və polis komissarının köməkçisi Dik Vonq və Marqaret Çiu idi.

Pekin 2019-cu ildə kütləvi anti-hökumət etirazlarını yatırtmaq üçün 2020-ci ildə milli təhlükəsizlik qanunu tətbiq etdiyindən, Honq Konq hakimiyyəti 1997-ci ildə Çin hakimiyyətinə qayıdan keçmiş Britaniya koloniyasında bir çox aparıcı fəalı mühakimə etdi.

Təzyiq xarici hökumətlərin tənqidinə səbəb oldu, xüsusən də şəhərə 1997-ci ildə təhvil verilərkən Qərb tipli vətəndaş azadlıqlarının və yarı muxtariyyətinin ən azı 50 il toxunulmaz qalacağına söz verildiyi üçün. Pekin və Honq Konq hökumətləri qanunun şəhərin sabitliyi üçün zəruri olduğunu israr edirlər.

Son iki il ərzində Honq Konq səlahiyyətliləri xaricdə yaşayan 19 fəalın həbsinə order verib və onların hər birinin həbsinə səbəb olan məlumat üçün 1 milyon Honq Konq dolları (128 536 ABŞ dolları) mükafat verilib. Təsirə məruz qalan fəallar arasında keçmiş demokratiya tərəfdarı millət vəkilləri Nathan Law və Ted Hui də var idi. Keçən il şəhərə tətbiq edilən yeni təhlükəsizlik qanunu çərçivəsində xaricdə yaşayan bəzi fəalların pasportlarını da ləğv etdilər.

Çin Xarici İşlər Nazirliyinin Honq-Konq ofisi sanksiyaları pisləyib və bildirib ki, bu sanksiyalar ABŞ-ın şəhərin rifahına xələl gətirmək və Çinin inkişafını dayandırmaq kimi pis niyyətini bir daha ifşa edib. O, Vaşinqtonu şəhərin işlərinə qarışmağı dayandırmağa çağırıb.

"Çin, şübhəsiz ki, ABŞ-ın bu alçaq hərəkətlərinə qarşı təsirli tədbirlər görəcək!" bu barədə bəyanatda deyilir.

Pekində Çin Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Quo Jiakun, Çinin ABŞ-ın hər hansı yanlış hərəkətinə görə qətiyyətli cavab tədbirləri görəcəyini söylədi. O, Honq Konq polisinin xaricə qaçan “anti-Çin ünsürlərinə” qarşı atdığı addımların qanuna uyğun olaraq həyata keçirildiyini və ABŞ-ın şəhərin milli təhlükəsizlik işlərinə müdaxilə etmək hüququna malik olmadığını müdafiə etdi.

Honq-Konq hökuməti ABŞ-ı sanksiyalara görə sərt şəkildə qınayıb və bildirib ki, bu sanksiyalara xor baxır və onlardan qorxmur.

“O, bir daha ABŞ-ın öz hegemonluğu altındakı barbarlığını açıq şəkildə ifşa etdi, bu, onun müxtəlif ölkələri və bölgələri zorakılığa məruz qoyma və zorakılıqda son taktikaları ilə eynidir”, - bəyanatda deyilir.

Bildirilib ki, ABŞ hökumətinin qeyd etdiyi “qaçanlar” xaricdə açıq-aşkar milli təhlükəsizliyə təhlükə yaradan fəaliyyətləri davam etdirdikləri üçün həbs olunmaq üçün axtarışa verilib. O, ABŞ-ın “bu pis əməlləri törədənləri” ört-basdır etdiyini və buna görə də şəhərin bu əməllərlə mübarizə üçün qanuni tədbirlər görməsinin zəruri olduğunu bildirib.

Ədliyyə katibi Lam sanksiyaların ona təsir etmədiyini deyib. Onun sözlərinə görə, sanksiyalar insanları milli təhlükəsizliyin qorunmasında iştirak etməkdən çəkindirmək məqsədi daşıyan açıq-aşkar tiran zorakılığı ifadə edir.

ABŞ-ın son sanksiyaları şəhərlə bağlı ilk sanksiyalar deyildi. Donald Trampın ilk prezidentliyi dövründə onun hökuməti Honq-Konqun muxtariyyətinə xələl gətirdiyi üçün Honq-Konq və Çin rəsmilərinə də sanksiyalar tətbiq etdi.

2021-ci ildə ABŞ, keçmiş ABŞ prezidenti Co Bayden administrasiyası dövründə Pekinin yarı muxtar şəhərdə siyasi azadlıqları sıxışdırmasına görə rəsmilərə daha çox sanksiya tətbiq etdi.
KARUSEL / DÜNYA