Çin prezidenti Si Cinpin Pekində AB-nin yüksək səviyyəli rəsmilərini qəbul edərkən, Çin və Avropa İttifaqının artan qlobal qeyri-sabitlik fonunda qarşılıqlı etimadı dərinləşdirməli olduğunu deyib.


O, ticarətdən tutmuş Ukraynadakı müharibəyə və insan haqlarına qədər olan məsələlərdə gərginliyin davam etdiyi bir vaxtda belə, ortaq dil tapmağın vacibliyini vurğulayıb. Çin özünü ABŞ-dan daha sabit və etibarlı tərəfdaş kimi göstərib və Aİ-ni yaxınlaşdırmağa çalışıb.

Bununla belə, Brüssel Çinin artan ticarət profisiti, subsidiyalaşdırılan Çin mallarının Avropa bazarlarını bataqlaya biləcəyi qorxusu və Pekinin Ukraynaya qarşı müharibəsində Rusiyaya səssiz dəstəyi ilə bağlı narahatlığını dilə gətirib. Zirvə diplomatik əlaqələrinin 50 illiyini qeyd etsə də, şikayətlərin uzun siyahısı mübahisəli görüşdən xəbər verirdi.

Si Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Leyen və Avropa Şurasının rəhbəri Antonio Kostaya müraciət edərək deyib ki, beynəlxalq vəziyyət nə qədər ağır və mürəkkəbdirsə, Çin və Aİ üçün kommunikasiyanı gücləndirmək, qarşılıqlı etimadı artırmaq və əməkdaşlığı dərinləşdirmək bir o qədər vacibdir.

Von der Leyen X-də deyib ki, sammit münasibətlərimizi həm irəli aparmaq, həm də tarazlaşdırmaq üçün bir fürsətdir və qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq potensialına əminliyini ifadə edib.

Aİ-nin yüksək rütbəli rəsmisi dərin fikir ayrılıqlarını etiraf etdi: “Biz bilirik ki, bir çox məsələlərdə Çinlə göz-gözə gəlmirik... lakin inanırıq ki, bu cür çox birbaşa, açıq və konstruktiv söhbətin olması vacibdir”.

AB-nin gündəminin başında fon der Leyenin "davamsız" adlandırdığı Çin ilə 360 milyard dollarlıq ticarət kəsiri var. Pekin narahatlığı rədd edərək, Avropanı zehniyyətini yenidən balanslaşdırmağa çağırıb.

Von der Leyen həmçinin bildirib ki, Brüssel Çinə bazarlarını daha da açması və nadir torpaqlar üzrə ixrac məhdudiyyətlərini qaldırması üçün təzyiq göstərəcək. Aİ artıq ədalətsiz sənaye subsidiyalarını əsas gətirərək Çinin elektrik avtomobillərinə kəskin tariflər tətbiq edib, Çin isə Avropa donuz əti, brendi və süd məhsullarına cavab araşdırmalarına başlayıb.

Digər əsas mübahisə nöqtəsi Çinin Moskva ilə yaxın münasibətidir. Brüssel deyir ki, Pekinin Rusiya ilə dərinləşən iqtisadi əlaqələri onun Ukraynadakı müharibəsinə səssiz dəstəkdir. Aİ bu yaxınlarda iki Çin bankına qarşı ikili təyinatlı mallara (həm mülki, həm də hərbi məqsədlər üçün xidmət edə bilən əşyalara) görə sanksiyalar tətbiq etdi və bu, Pekinin sərt tənqidinə səbəb oldu.

"Biz sadəlövh deyilik. Biz Çindən əlaqələri kəsməsini yox, gömrük və maliyyə nəzarətini gücləndirməsini xahiş edirik" deyib.

Pekin artan proteksionizm və qlobal çaşqınlığı əsas gətirərək münasibətləri "əsas nöqtədə” adlandırdı. Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Quo Jiakun deyib ki, sammit təkcə hər iki tərəfin deyil, bütün dünyanın maraqlarına xidmət edir.

Brüssel gözləntiləri azaltmağa çalışsa da, iqlim sahəsində əməkdaşlıq kimi sahələr tərəqqi üçün daha çox yer təklif edir. Lakin analitiklər hər hansı irəliləyişlərin olacağına şübhə ilə yanaşırdılar.

Reportyor.az






KARUSEL / DÜNYA