Azərbaycan-Hindistan Assosiasiyasının təşkilatçılığı və Hindistanın ölkəmizdəki səfiriliyinin dəstəyi ilə Bakıda Divali bayramı qeyd olunub.

Tədbirin açılışında çıxış edən Hindistanın ölkəmizdəki səfiri Sridharan Madhusudhanan Divali bayramı münasibətilə bütün hind icmasını təbrik edib, bayramın əhəmiyyətindən söz açıb.

Daha sonra bayram münasibətilə hazırlanan bir-birindən gözəl rəqslər, mahnılar ifa edilib, Divali hekayələrini canlandıran səhnəciklər nümayiş olunub.

Bəs Divali nədir, Azərbaycan oxucusu onun haqqında nə bilir?

Divali Hindistanın ən böyük bayramlarındandır. Hinduizmdə yaxşılığın şər üzərində qələbəsini qeyd edən festivaldır. Evlər lampalarla bəzədilir və atəşfəşanlıq təşkil edilir.

Bir sözlə, Divali ölkənin ən böyük, ən parlaq və ən sevincli festivalıdır. Festival zamanı girdiyiniz hər evdə, gəzdiyiniz hər küçədə özünüzü işıq və sevgi ilə əhatə olunmuş hiss edəcəksiniz – hər yer işıqlarla bəzədilir. Özünüzü gülümsəyərək kilometrlərlə küçələrdə gəzərkən, əvvəllər heç vaxt görmədiyiniz bir işıq axınına qərq olarkən tapacaqsınız və onu görməkdən heç vaxt yorulmayacaqsınız.

Divali xeyirin şər üzərində, biliyin cəhalət üzərində və işığın qaranlıq üzərində qələbəsini təmsil edir. Yandırılan hər lampa xeyirin şər üzərində üstünlüyünün sübutudur. Festivalın gözəl cəhətlərindən biri də onun bütün Hindistanda eyni vaxtda qeyd olunmasıdır. Bu festivalı təkcə hindular deyil, həm də caynistlər, sinqlər və buddistlər qeyd edirlər. Hətta müsəlmanlar, buna inanmasalar belə, evlərini işıqlarla bəzəyərək qeyd edirlər. Hər kəs sərvət və bəxt ilahəsi Lakşmiyə dua edir və ondan evlərinə bolluq və firavanlıq gətirməsini xahiş edir.

Festival beş gün davam edir. Hər günün özünəməxsus adı və ənənəsi var. 2-ci və 3-cü gecələrin axşamları xüsusilə vacibdir. İkinci gün "kiçik Divali" adlanır və 3-cü gecə festivalın coşğusunun zirvəyə çatdığı axşamdır.


Festival necə qeyd olunur?

Festival beş gün davam edir. İlk gün "Dhanteras", təmizlik günüdür. Hər kəs evlərini və iş yerlərini təmizləyir və əvvəllər aldıqları diyaları, parıldayan lampaları (diyalar kiçik lampalardır) evin çölünə qoyur.

İkinci gün "kiçik Divali" mənasını verən Çaturdaşi və ya Çhoti Divali adlanır. Böyük günə hazırlıqlar güclənir. Hindistanda alış-veriş həvəsi davam edir və bir çox mağaza və brend bu dövr üçün əhəmiyyətli endirimlər təklif edir. İkinci gün şirniyyatlar alınır və növbəti böyük gün üçün hazırlıqlar və bəzəklər tamamlanır. Divaliyə xas bəzəklər təbaşir tozu və ya rasgulla adlı boya istifadə edilərək hazırlanır.


Üçüncü gün - ayın ən qaranlıq gecəsi olan Lakşmi Pujan gəlir. Gün ərzində alış-veriş davam edir və böyük şəkər qamışı çubuqları və kokos daşıyan insanlar görünür. Onlar onları Lakşmiyə axşam dualarında istifadə etmək üçün evlərinə aparırlar. Bu axşam bütün bəzək və hazırlıqlar tamamlanır. Qaranlıq düşəndən sonra bütün ailə üzvləri evdə toplaşırlar. Səhər alınan bütün təqdimlər Lakşmi heykəlinin qarşısındakı kiçik ziyarətgahda ona təqdim olunur. Evdəki ən böyük şəxs duaları oxuyur və mərasimə rəhbərlik edir. Duanın sonunda onlar kibritlə tək bir lampa (Diya) yandırırlar və onun alovu bütün digər Diyaları yandırır. Daha sonra Diyalar evin hər yerinə qoyulur və bütün ev Lakşminin müqəddəs işığı ilə çilənir.

Mərasimdən sonra ailə ağsaqqalları və qohumları ziyarət edirlər. Lakin bu ziyarət tezdir, çünki onlar dərhal iş yerlərində eyni duanı oxuyur və Lakşminin xeyir-duasını diləyirlər. Eyni ritual iş yerlərində təkrarlanır. Daha sonra insanlar çölə çıxır və parlaq işıqlı küçələrdə birlikdə gəzirlər. Əlbəttə ki, saat 11 radələrində hər yerdə atəşfəşanlıq başlayır.


Dördüncü gün, Balipratipada, ər-arvad arasındakı bağın möhkəmləndiyi gündür. Ər arvadı üçün hədiyyələr alır və ləzzətli yemək hazırlanır. Ailədə yeni evlənənlər varsa, onlar dəvət olunur və hamı yeməyi bölüşür.

Beşinci gün, bacı-qardaşlara həsr olunur. Qardaş və bacılar bir-birinin biləklərinə qırmızı ip bağlayır, il boyu bir-birlərinə dəstək olmağa və yanlarında olmağa söz verirlər. Eynilə, evdə dua etdikdən sonra bacı qardaşına şirniyyatlar verir və mərasimlər başa çatır.

Divalinin ən böyük coşğu ilə qeyd olunduğu yer, əlbəttə ki, Hindistandır. Xüsuslə, Caypurun şəhərində bu bayram daha coşqulu olur. Bundan əlavə, Divali Nepal, Şri-Lanka, Mavriki, Qayana, Myanma, Sinqapur, Surinam və Trinidad və Tobaqoda qeyd olunur.






Reportyor.az



KARUSEL / MƏDƏNİYYƏT