Veizman İnstitutunun alimləri yaşlanmanın əsas problemlərindən olan qocalmış hüceyrələrin bədəndə yığılması problemini həll etmək üçün innovativ yanaşma təklif ediblər. Bu hüceyrələr bölünmə qabiliyyətini itirərək aktiv qalır və immun sistemindən yayınaraq toxumalarda toplanır. Onlar xroniki iltihaba, yaşla bağlı xəstəliklərə və toxuma funksiyasının pozulmasına səbəb olur. Alimlərin araşdırmaları bu hüceyrələrin immun sistemi “tıxayaraq” bədəndə necə toplandığını və bunun qarşısını almağın yollarını üzə çıxarıb.

“Medical Press” xəbər verir ki, tədqiqat müəyyən faktorları ortaya qoyub. Belə ki, qocalmış hüceyrələr xərçəng hüceyrələrinə bənzər şəkildə immun sistemindən yayınmaq üçün PD-L1 adlı zülalı yüksək miqdarda ifadə edir. PD-L1 zülalı xərçəng müalicəsində əsas hədəflərdən biridir, çünki o, immun hüceyrələrin hüceyrəni tanımasına və məhv etməsinə mane olur. Veizman İnstitutunun alimləri müəyyən ediblər ki, qocalmış hüceyrələrdə bu zülalın miqdarı “p16” adlı başqa bir proteinin təsiri ilə artır. “P16” proteini hüceyrənin bölünməsini dayandıraraq yaşlanma prosesini tənzimləyir, lakin bu proses PD-L1-in təbii parçalanmasını çətinləşdirir və nəticədə immunitet sisteminin hüceyrələri məhv etməsi mümkün olmur.
Tədqiqatçılar bu bilikdən istifadə edərək qocalmış hüceyrələri hədəf alan yeni müalicə üsulu işləyib hazırlayıblar. Xərçəng müalicəsində istifadə edilən PD-L1 antikorlarından faydalanan alimlər, siçanlar üzərində aparılan təcrübələrdə bu antikorların immun sistemin hüceyrələri tanımasını və məhv etməsini aktivləşdirdiyini göstəriblər. Siçanların ağciyərlərində qocalmış hüceyrələrin sayı azalıb, həmçinin iltihab göstəriciləri əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşüb.
Professor Valeri Krijanovskinin rəhbərlik etdiyi tədqiqat qrupu bildirir ki, bu yanaşma qocalmış hüceyrələrin bədəndən çıxarılması ilə iltihabı azaldaraq xroniki xəstəliklərin qarşısını almaq potensialına malikdir. Tədqiqat, qocalmış hüceyrələrin yalnız yaşla deyil, həm də xroniki xəstəliklər, məsələn, xroniki obstruktiv ağciyər xəstəliyi (XOAX) ilə əlaqəli olduğunu da göstərib. Siqaret çəkənlərdə rast gəlinən bu xəstəlikdə də qocalmış hüceyrələrin yüksək səviyyədə PD-L1 ifadə etdiyi aşkarlanıb.
Alimlər gələcəkdə PD-L1 və digər qocalma göstəricilərini birgə hədəf alan mühəndislik antikorlarının daha dəqiq və effektiv müalicələr təmin edə biləcəyinə inanır. Bu kəşf immunoterapiyanın yalnız xərçəng müalicəsində deyil, həm də yaşlanma ilə bağlı xəstəliklərin və xroniki iltihab problemlərinin həllində geniş tətbiqinə yol aça bilər. Krijanovski qeyd edir ki, bu müalicə “qocalma saatını dayandırmasa da,” yaşlanmanın mənfi təsirlərini azaldaraq həyat keyfiyyətini artırmaq üçün yeni imkanlar açır.
Tədqiqat, qocalmış hüceyrələrin bədəndən çıxarılmasının yaşla bağlı xəstəliklərin müalicəsində inqilabi dəyişikliklər edə biləcəyini ortaya qoyur və gələcək tibb üçün böyük ümidlər vəd edir. (azərtac)

SAĞLAMLIQ / KARUSEL