Türkmənistanda bu əlamətdar hadisə ilə bağlı tədbirlərə start verilib.

Bu gün Ak Buğday etrapının “Novruz yaylası” vadisində yerləşən “Türkməniň ak öıi” binasının tağları altında, Anau şəhərinin 2024-cü ildə türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı elan edilməsi münasibətilə təntənəli mərasim keçirilib və şəhərə verilən fəxri statusa uyğun olaraq keçirilməsi planlaşdırılan tədbirlərə start verilib.
Bu barədə "Туркменистан сегодня" dövlət agentliyində geniş məqalə dərc edilib. 
Bildirilir ki, “Türk Dünyasının Mədəniyyət Paytaxtı” layihəsi türk xalqlarının mədəniyyətinin potensialını üzə çıxarmaq və onların irsi ilə tanış etmək məqsədi daşıyır. O, hər il türkdilli ölkələrin müxtəlif şəhərlərində yaradıcı resursların cəmləşdirilməsini, bunun əsasında möhkəm tarixi əlaqələrə və bu gün suveren dövlətlərin orijinal mədəniyyətləri arasında davam edən dialoqa əsaslanan humanitar tədbirlərin parlaq, zəngin və rəngarəng palitrasının yaradılmasını nəzərdə tutur.

Türkmənistan ikinci dəfə türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı ölkəsi kimi elmi və yaradıcı ziyalıların diqqətini özünün qədim tarixinə və zəngin milli mədəniyyətinə cəlb etmək, mütərəqqi inkişaf yolunda müasir nailiyyətlər nümayiş etdirmək imkanı əldə edib.

2015-ci ildə bu statusu türkdilli dövlətlərin qarşılıqlı fəaliyyətinin gücləndirilməsinə, qardaş xalqlar arasında dostluq tellərinin möhkəmləndirilməsinə yönəlmiş müxtəlif tədbirlərin böyük uğurla keçirildiyi Marı şəhəri alıb.

Məlum olduğu kimi, 2024-cü ilin “Türk dünyasının böyük şair və mütəfəkkiri Məqtimqulu Fraqi ili”, qədim türkmən şəhəri Anau isə 2024-cü ilin türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı elan edilməsi barədə qərar qəbul edilib. Türkiyə Respublikasının Bursa şəhərində TÜRKSOY-un Daimi Şurasının iclası keçirilib. Bu, beynəlxalq humanitar təşəbbüsləri təşviq edən dövlət kimi ölkəmizin səylərinin, eləcə də Vətənin nəhəng mədəni potensialının tanınmasından xəbər verir.
TÜRKSOY ilə səmərəli əlaqələrin inkişafı türkmən xalqının Ümummilli Lideri, Xalq Maslaxatının Sədri Qəhrəman-Arkadağ siyasətinin bu gün də dövlət başçısı tərəfindən uğurla davam etdirilən mühüm istiqamətlərindən biridir.

Türk Dövlətləri Təşkilatının Ağsaqqallar Şurasının bu yaxınlarda Aşqabadda keçirilən iclası Türkmənistanın bu strukturla çoxtərəfli əməkdaşlığın inkişafında fəal rolundan xəbər verir.

Prezident Serdar Berdiməhəmmədovun “Yeni – müňıyllyklardan gözbaş alyan mədəniyyət” adlı yeni kitabında türkmən xalqının əsrlər boyu formalaşmış şanlı keçmişi, mədəni-mənəvi adət-ənənələri hərtərəfli və ətraflı təsvir edilir, konkret tarixi faktlar təqdim edilir.

Ölkənin bütün bölgələrində olduğu kimi, Əhal vilayətində də onun ərazisində yerləşən milli tarix və mənəviyyat abidələrinə böyük diqqət yetirilir. Onlar müxtəlif arxeoloji dövrlərə və etnomədəni ənənələrə mənsub olmaqla, xalqın mənəvi özəyinə və nəsilləri birləşdirən tellərə çevrilmiş tarixi yaddaşı ardıcıllıq, vətənpərvərlik və türkmən torpağının ulu keçmişinə, onun qəhrəmanlıq və əzəmətli tarixinə hörmət prinsipləri əsasında birləşdirir.

Bu bölgələrdə qədim sivilizasiyaların təbəqələri qorunur: məhz Ahal dağlarının ətəklərində ilk əkinçilər buğda becərməyə başladılar və burada əfsanəvi Axal-Təkə at cinsinin mənşəyi var.
“Maqtımqulu Fraqinin ağıl bulağı” devizi ilə keçirilən bu il görkəmli şair və mütəfəkkirin yubileyinə həsr olunmuş tədbirlər ölkə daxilində və xaricdə keçirilir. Onların əsas məqsədi Fraqanın ədəbi irsinin daha da təbliğinə kömək etmək, bu sahədə elmi araşdırmaları dərinləşdirmək, beynəlxalq elmi və ədəbi ictimaiyyətin diqqətini böyük türkmən klassikinin poetik və fəlsəfi dünyasına cəlb etməkdir. Onun ölməz poetik əsərləri və humanist baxışları təkcə XVIII-XIX əsr türkmənlərinin həyatına deyil, bütün Şərq xalqlarının həyatına böyük təsir göstərmişdir.

...Bu gün “Novruz yaylası” vadisində böyük türkmən oyuncağı ab-havası hökm sürür, burada hökumət üzvləri, Xalq Məsləhətinin və Məclisinin rəhbərləri və nümayəndələri, nazirlik və sahə idarələri, ictimai təşkilatlar, KİV-lər eləcə də Türkmənistanda akkreditə olunmuş diplomatik korpus toplaşıb.

Fəxri qonaqlar arasında Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti Təşkilatının, Türk Dövlətləri Təşkilatının, Türk Dövlətləri Parlament Assambleyasının, Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun, Beynəlxalq Türk Akademiyasının, üzv ölkələrin müvafiq nazirliklərinin rəhbərləri və TÜRKSOY-un müşahidəçiləri, eləcə də qarşıdan gələn “Qədim Anau mədəniyyəti” Beynəlxalq elmi konfransında, “Türkmən diyarı – qədim sivilizasiyaların mərkəzi” mediaforumunda və “Azərbaycanda turizmin inkişafının əsas istiqamətləri və potensialı” Beynəlxalq konfransında iştirak etmək üçün gələn yaradıcı və elmi nümayəndə heyətləri Türkmənistan”.
Qonaqlar və tədbir iştirakçıları incəsənət ustasının ifasında mahnı və musiqi nömrələri ilə qarşılanıb.

Ölkənin bütün bölgələrini təmsil edən yurdlar burada yerləşir. Onların hər biri həm ənənəvi bəzədilmiş evin içərisində, həm də çöldə baş tutan mini-tamaşa səhnəsinə çevrildi, burada qadınlar estakadalarda rahat oturaraq milli yeməklər və şirniyyatlar hazırladılar. Yaxınlıqda sənətkar qadınlar tikiş tikməklə, paltar tikməklə, kəlağayı tikməklə, xalça toxumaqla, keçə tikməklə məşğul olurlar. Ən aktiv ticarət yollarında daim yaranan qədim türkmən kəndlərində hər şey real həyatdakı kimidir.

Budəfəki tədbirdə iştirak edən xarici ölkələrin nümayəndələri burada öz pavilyonlarını quraraq, dekorativ-tətbiqi sənət nümunələrinin, xalq sənətkarlığının, kustar məişət əşyalarının və keçmişin digər yadigarlarının bolluğunu nümayiş etdirirlər. Dutar, karnai, surnai sədaları eşidilir, hamını bayrama dəvət edir.

Yurtların yanında tamdırlar, sobalar, qazanlar quraşdırılır. Qazanlardan tüstü axarları səmaya qalxır, orada nemətlər sönür, naxışlı torlar sərilir, dastərxanlar örtülür.

Nəhəng taylarla yüklənmiş dəvə karvanları yaxınlıqdan keçərək mərasimdə iştirak edənlərin uzaq keçmişə qərq olmasına şərait yaradır, bu zaman müxtəlif malların ümumi adı Böyük İpək Yolu adlanan dolama yollarla aparılırdı.

Bayram tədbirinin əsl məqamı türkmənlərin mənəvi-mədəni köklərinə, ata-baba ailə dəyərlərinə sadiq qalan türkmənlərin həyat tərzinin ayrılmaz hissəsinə çevrilmiş rəngarəng ayinlərlə müşayiət olunan səhnələşdirilmiş türkmən toyu olub.
Diqqətlə yenidən yaradılmış teatr mərasimləri ilə yanaşı, hər yerdə mahnılar oxunur - qədim zamanlardan bizə gəlib çatmış xalq mahnıları, müasir estrada mahnıları. Sevimli Vətənə və bütün türkmən xalqına firavanlıq və firavanlıq, Prezident Serdar Berdiməhəmmədova və Türkmən xalqının Ümummilli Lideri, Halk Maslaxatı Qəhrəmanı Arkadağ Qəhrəmanı Qurbanqulu Berdiməhəmmədova uzun illər möhkəm cansağlığı arzu edilir. 

Tarix və mədəniyyət abidələri əvəzsiz milli sərvət olmaqla xalqın mənəvi-tarixi təcrübəsini, türkmən dövlətçiliyinin mühüm mərhələlərini əks etdirir və əcdadlarımızın dünya sivilizasiyasının inkişafına verdiyi töhfələrə sübutdur.

Bugünkü bayram şənliyində Nisə, qədim Pərizdəpə yaşayış məskəni, Abiverd qalası və Myane Baba məqbərəsi, Seyit Camaləddin məscidi və s. kimi abidələrin iri maketləri təqdim olunur.

Teatr tamaşasında rəssamlar arxeoloq alimlərin, o cümlədən dünyada Anau mədəniyyətini ilk tanıyanlardan biri olan Rafael Pampellinin obrazlarını canlandırırlar. Burada arxeoloji tapıntılar, o cümlədən keramika, “ak buğdaı” buğda dənələri və s.

Baxşının ifasında qədim melodiyalar improvizə edilmiş ifa üçün gözəl zəmin yaradıb. Uzaqda uşaqlar həvəslə uşaq xalq oyunlarını oynayırlar. İdmançılar Yağlığa Tovuşmaq yarışında şücaət və çeviklik nümayiş etdirirlər. Bir sözlə, burada özünəməxsus bütün adət-ənənələr və əyləncə ilə əsl el şənliyi baş verdi.

Gözəl atlar üzərində mahir atlılar türkmənlər arasında keçirilən bütün bayram şənliklərinin əvəzsiz iştirakçılarıdır. Möhtəşəm atlara minən cəsarətli türkmən süvariləri musiqi qarşısında misilsiz məharətlərini nümayiş etdirərək, böyük həzz və canlı təəssüratlar, duyğular fırtınası verdilər. Atlıların cəsarətli duruşu və həyəcanı atların əzəmətli qamətinə və qaynar çevikliyinə tam uyğun gəlir.

Əsrlərin dərinliklərindən qaynaqlanan milli dəyərlərin, gözəl adətlərin əhəmiyyətini qeyd etmək lazımdır. Nəcib prinsiplər, çoxəsrlik xalq ənənələri dövrün ruhuna uyğun olaraq zənginləşir və müxtəlif bədii yaradıcılıq formalarında təcəssüm olunur.

“Türkmeniň ak öıi” binasının qarşısındakı saytda türk xalqlarının rəssamlarının, təsviri və dekorativ sənət ustalarının əsərlərindən ibarət geniş çoxşaxəli sərgi açılmışdır.
Bu qalereyada həmçinin keramika və heykəltəraşlıq nümunələri, ən yaxşı milli ənənələrlə yaradılmış xalçalar yer alırdı ki, onların müəllifləri həm məşhur türkmən ustaları, həm də gənc istedadlar idi.

Vernisajın bir hissəsi türk xalqlarının tarixindən və müasir həyatından bəhs edən, onun ritmini və əhval-ruhiyyəsini müxtəlif rakurslardan çatdıran parlaq, yaddaqalan fotoşəkillərdən ibarətdir.

Bu kontekstdə burada təqdim olunan fotopanorama xüsusilə təsirlidir və Türkmənistan Prezidentinin əhalinin həyat səviyyəsinin yaxşılaşdırılmasına, insanların işləməsi və istirahəti üçün lazımi şəraitin yaradılmasına yönəlmiş şəhərsalma siyasətinin miqyasını, uğurunu və düşünülmüş olduğunu əks etdirir. .

Dövlət başçısı milli mədəniyyətin ən yaxşı ənənələrinin davamlılığına böyük diqqət yetirir. Xalqın mədəni irsinin diqqətlə qorunması, öyrənilməsi və təkmilləşdirilməsi türkmən cəmiyyətinin çiçəklənməsinə, onun mənəvi və intellektual potensialının artırılmasına yönəlmiş sosial yönümlü dövlət siyasətinin prioritet istiqamətidir.

Sonra “Türkməninin ak öyi” binasına toplaşanlar Türkmənistan Prezidentinin salamlama müraciətini dinləyiblər və burada bu gün TÜRKSOY-un Türkmənistanda və türk dövlətlərində təşkil etdiyi mədəni tədbirlərin dostluq əlaqələrinin əsaslarının möhkəmlənməsinə xidmət edən amil kimi çıxış etdiyi vurğulanıb.
Hazırkı tədbirin əhəmiyyətindən danışan TÜRKSOY-un baş katibi Sultan Raev və Türk Dövlətləri Təşkilatının baş katibi Kubanıçbek Omurəliyev yüksək şəraitə görə Prezident Serdar Berdiməhəmmədova və Türkmən xalqının Ümummilli Lideri Qəhrəman-Arkadağa dərin minnətdarlıqlarını bildiriblər. yaradıcı mübadilə və cəmiyyətin mədəni və mənəvi həyatının inkişafına xüsusi diqqət yetirmək üçün yaradılmışdır. Nəzərdə tutulan bütün tədbirlərin yüksək təşkilati səviyyədə keçəcəyinə, yaddaqalan görüşlər keçirəcəyinə, xalqlar arasında humanitar əməkdaşlığın inkişafına xidmət edəcəyinə əminlik ifadə olunub.
Sonra Türkmənistanın və bir sıra türkdilli ölkələrin və regionların incəsənət ustalarının böyük bayram konserti olub. Dekorasiya fonunda keçirilən möhtəşəm aksiyanın əsasını mədəniyyətlərin dialoqu, xalqlar dostluğu və onların yaradıcı birliyi ideyası təşkil edir.

“Dokmaçılar” folklor ansamblının və ölkənin yaradıcı kollektivlərinin birgə ifasında keçmişlə bu gün arasında qırılmaz bağlılığı, böyük amalları vurğulayan “Oğuzlar yurdunda toydu dabara” ədəbi-musiqili kompozisiya konsertin bir növ uvertürası oldu. türkmənlərin şanlı əcdadları və türkmən dövlətinin indiki dövrünün nailiyyətləri.
Proqrama, həmçinin müxtəlif xalqların əsrlər boyu davam etdirilən və bu gün diqqətlə qorunub saxlanılan orijinal adət və ənənələrini əks etdirən xalq və müasir melodiya və mahnılar, xoreoqrafik və teatrlaşdırılmış kompozisiyalar daxil edilib. Onlar bir rəngarəng buketdə birləşərək parlaq milli geyimlərdə olan istedadlı sənətkarları hərarətlə qarşılayan tamaşaçılar üçün əsl hədiyyə oldu.

Səhnədə Maqtımqulu Fraqinin və digər türkmən şairlərinin şeirləri əsasında mahnılar səsləndirilib.

Səhnədə Qazaxıstandan “Hazına” və Qırğızıstandan “Dilgir” xoreoqrafik kollektivləri tərəfindən xalq rəqsləri təqdim olunub. Onlar öz komponentlərini doğma vətənlərinə həsr ediblər.
KARUSEL / MƏDƏNİYYƏT