Qırğızıstan bu gün Sovet İttifaqının süqutundan sonra Tacikistanla mübahisəli əraziləri mübadilə edəcəyini elan edərək, Mərkəzi Asiya qonşuları arasında onilliklər davam edən mübahisəyə son qoyub.

İki ölkə arasındakı sərhəddə hər ikisi 1991-ci ildə müstəqil olduqdan sonra ara-sıra ölümcül toqquşmalar baş verir, qonşular ucqar bölgədə su və resurslara çıxış uğrunda mübarizə aparır.

Hər iki tərəf ötən ilin dekabrında sərhədin demarkasiyası haqqında razılaşma elan etmişdi, lakin indiyədək heç biri ətraflı ərazi güzəştləri etməmişdi.

Reportyor.az xəbər verir ki, Qırğızıstan məxfi xidmətinin rəhbəri Kamçıbek Taşiyevin sözlərinə görə, müqaviləyə əsasən, Qırğızıstan Tacikistandan torpaq və ortaq su resurslarına daha yaxşı çıxış müqabilində təxminən 25 kvadrat kilometr (10 kvadrat mil) alacaq.

“Danışıqlar yekun nöqtəyə çatıb və bu gündən açıq şəkildə müzakirə oluna bilər. Parlamentdə baxıldıqdan sonra prezidentlər imzalayacaq, sonra ratifikasiya, nəhayət, yekun variantı iki dövlətin başçısı imzalayacaq. Və iki ölkə arasında müqavilə bağlanacaq. Bir sıra mübahisəli yollar neytral elan ediləcək və sazişə əsasən hər iki tərəf tərəfindən istifadə ediləcək, ikisi isə neft quyularına çıxışı asanlaşdıracaq. Səlahiyyətlilər həmçinin razılaşma əsasında dəyişdirilən kəndlərin sakinlərini köçürəcək, bəziləri dağıdılacaq və yenidən tikiləcək"- Taşiyev Qırğızıstan parlamentində deyib.

İki ölkə, həmçinin hər iki ölkənin mühüm sənayesi olan kənd təsərrüfatı üçün həyati əhəmiyyət kəsb edən kanalın ətrafındakı zonaya girişin asanlaşdırılması barədə razılığa gəliblər.

Sərhəd mübahisəsi sovet dövründən, dağ qonşuları arasında sadə inzibati demarkasiyanın çəkildiyi vaxtdan yaranıb.

2022-ci ilin payızında Sovet İttifaqının süqutundan sonra sərhəd uğrunda ən şiddətli döyüşlər oldu, onlarla insan həlak oldu və minlərlə insan sərhəd kəndlərində evlərini tərk etdi.

Razılaşma Qazaxıstan, Türkmənistan və Özbəkistanın da daxil olduğu beş keçmiş Sovet Mərkəzi Asiya respublikası arasında münasibətlərin ümumi istiləşməsi fonunda baş verib.

Qırğızıstan prezidenti Sadır Japarov və tacikistanlı həmkarı Emomali Rahmon 2023-cü ildə BMT-nin sammitində nadir görüşdə sərhəd məsələlərini müzakirə ediblər və bu, razılaşmanın mümkün olacağına dair optimizm yaradıb.
KARUSEL / DÜNYA