Korolev adına Samara Universitetinin alimləri, ənənəvi testlərlə aşkarlana bilmədikdə belə, internet botları tərəfindən yaradılan məlumatları tanımaq üçün bir üsul hazırlayıblar.

TASS xəbər agentliyinin məlumatına görə, bu inkişaf mövcud testləri təkmilləşdirəcək.

Bəyanatda deyilir: "Korolev adına Samara Universitetinin müəllim və aspirantları dünyada ilk dəfə (Google Scholar-a görə) məşhur süni intellekt (Sİ) sistemləri - sözdə böyük dil modelləri (LLM) tərəfindən istifadə edilən məlumatların yaşı ilə bağlı eksperimental tədqiqat aparıblar".

Universitetin izah etdiyi kimi, LLM-lər yazı, ədəbi redaktə, səhvlərin düzəldilməsi, tərcümə, eləcə də proqram kodlarının yazılması, məlumatların axtarışı və toplanması və istifadəçi suallarının onlayn cavablandırılması kimi müxtəlif mətn əməliyyatları üçün istifadə olunur. Çatbot cavablarının həqiqiliyi məsələsi də aktualdır. Samara tədqiqatçıları informasiya yaşını araşdırarkən, internetdə insan kimi maskalanmış botları müəyyən etmək üçün istifadə edilə bilən bir qanunauyğunluq aşkar ediblər. Onlar cavablarının insan və ya süni intellekt tərəfindən cavablandırıldığını göstərən sualların növünü müəyyən ediblər.

"Tədqiqatımızda, modellərin əvvəlcə öyrədildiyi məlumatların köhnəlməsi səbəbindən dil modellərindən istifadənin məhdudiyyətlərini araşdırdıq. Ənənəvi dil modelləri insan biliklərinin əksər mövzuları və sahələri üçün qabaqcıl təlim sistemləri ilə təchiz olunmadığı üçün zaman keçdikcə bu dil modellərində olan məlumatlar köhnəlir və onların çatbotlarının cavabları qeyri-dəqiq olur və aktuallığını itirir", - deyə Samara Universitetinin Proqram Təminatı Sistemləri kafedrasının mühəndislik elmləri doktoru və professoru Andrey Suxov izah etdi.

Alimlər çatbotların təlimdən əvvəl və sonra istehsal etdikləri məlumatların formasının fərqli olduğunu aşkar etdilər. Məsələn, süni intellekt sisteminin öyrənilməmiş bir suala verdiyi cavab, proqramın suala cavab verməsi üçün katalizator rolunu oynayacaq onlayn məlumat mənbələrinə keçidlər ehtiva edəcək. Cavab formatının dəyişdiyi an, proqramın öyrədildiyi vaxtdır, yəni işlədiyi məlumatın yaşını müəyyən edə bilər. Tədqiqatın müəllifləri müəyyən etdilər ki, süni intellekt müəyyən etmək üçün müxtəlif vaxtlarda fərqli ədədi dəyərlərə malik sadə ədədi cavab tələb edən sualların siyahısı tərtib edilməli və soruşulmalıdır, cavablar internet axtarış motorlarından istifadə etməklə asanlıqla yoxlanıla bilər. Alimlər inanırlar ki, təklif etdikləri alqoritm müasir sistemlərin asanlıqla keçə biləcəyi klassik süni intellektin testi olan Turing testi üçün yenilənmiş suallar siyahısı yaratmaq üçün istifadə edilə bilər.

Reportyor.az




KARUSEL / CƏMİYYƏT