Şərqi Avropa və Qərbi Asiyanın kəsişməsində yerləşən Azərbaycan Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Dayanıqlı İnkişaf Məqsədi 6 (SDG 6) - Suyun mövcudluğunu və davamlı idarə olunmasını təmin etmək öhdəliyinin bir hissəsi olaraq su və hamı üçün sanitariya problemlərinin həllində mühüm irəliləyiş əldə etmişdir. DIM 6 Dayanıqlı İnkişaf üçün 2030 Gündəliyinin mühüm tərkib hissəsidir. O, yoxsulluğun azaldılmasında, sağlamlığın yaxşılaşdırılmasında, ekoloji dayanıqlığın təmin edilməsində və iqtisadi artımın təşviqində təmiz su və lazımi sanitariyanın oynadığı əsas rolu vurğulayır. Bu məqsədlər Azərbaycanın firavan, sağlam və ekoloji cəhətdən dayanıqlı gələcək qurmaq öhdəliyi ilə səsləşir.

Azərbaycanın DİM 6-ya doğru irəliləyişi
1. Təmiz suya çıxışın yaxşılaşdırılması: Azərbaycanın ən mühüm nailiyyətlərindən biri təmiz içməli suya çıxışın təmin edilməsində irəliləyiş olmuşdur. Dünya Bankının məlumatına görə, təhlükəsiz idarə olunan içməli suya çıxışı olan əhalinin faizi 2000-ci ildəki 68%-dən 2020-ci ildə 90%-dən çox artıb. Bu təkmilləşdirmə su ilə yoluxan xəstəliklərin azalmasına töhfə verib və əhalinin sağlamlığına müsbət təsir göstərib.
2. Sanitariya: Azərbaycan sanitariya yaxşılaşdırılması sahəsində də irəliləyişlər əldə etmişdir. Təkmil sanitar xidmətlərə çıxışı olan əhalinin faizi 2000-ci ildəki 76%-dən 2020-ci ildə 90%-ə yüksəlmişdir ki, bu da hökumətin vətəndaşları üçün adekvat sanitariya infrastrukturu ilə təmin etmək öhdəliyini əks etdirir.
3. Çirkab suların təmizlənməsi: Çirkab suların düzgün təmizlənməsinin təmin edilməsi suyun keyfiyyətinin qorunması və ətraf mühitin qorunması üçün vacibdir. Azərbaycan tullantı sularının səmərəli idarə edilməsi və təmizlənməsi üzrə öz potensialını təkmilləşdirərək, tullantı sularının təmizlənməsi qurğularına və sistemlərinə investisiyalar yatırıb. Bu, suyun çirklənməsini azaltmağa və ekosistemləri qorumağa kömək etdi.
Əhəmiyyətli irəliləyişlərə baxmayaraq, Azərbaycan DİM 6-ya nail olmaqda bəzi çətinliklərlə üzləşir:
1. Regional qeyri-bərabərlik: Təmiz su və sanitariya xidmətlərinə çıxış regionlar üzrə dəyişir, kənd yerləri daha əhəmiyyətli problemlərlə üzləşir. Bu xidmətlərə bərabər çıxışın təmin edilməsi prioritet olaraq qalır.
2. Su qıtlığı: Azərbaycanın quraq iqlimi və dəyişən hava şəraiti suyun mövcudluğu üçün risk yaradır. Davamlı su ehtiyatlarının idarə edilməsi potensial su qıtlığının aradan qaldırılması üçün çox vacibdir.
3. Köhnəlmiş İnfrastruktur: Azərbaycanda bəzi su və sanitariya infrastrukturu köhnəlir və əhəmiyyətli təkmilləşdirmə və texniki xidmət tələb edir.
DİM 6-nı daha da irəlilətmək üçün Azərbaycan bir sıra strateji hədəfləri müəyyən etmişdir:
1. Təkmilləşdirilmiş İnfrastruktur İnvestisiyaları: Hökumət etibarlı, davamlı və ədalətli xidmətlərin təmin edilməsi üçün su və sanitariya infrastrukturunun modernləşdirilməsinə və genişləndirilməsinə sərmayə qoymağa sadiqdir.
2. Regional Əməkdaşlıq: Azərbaycan qonşu ölkələrlə transsərhəd su idarəçiliyi, regional sabitliyin təşviqi və su qıtlığı problemlərinin həlli üzrə əməkdaşlığı gücləndirmək məqsədi daşıyır.
3. İqlim Dayanıqlılığı: İqlim dəyişikliyi qarşısında Azərbaycan gələcək su qıtlığına və ekstremal hava hadisələrinə qarşı dayanıqlılığı təmin edərək, su ehtiyatlarının idarə edilməsi təcrübələrini təkmilləşdirməyə çalışır.
4. Maarifləndirmə: Suya qənaət və müvafiq sanitariya təcrübələrinin təşviqi Azərbaycanın DİM 6-ya nail olmaq strategiyasının əsas komponentidir. İctimai maarifləndirmə kampaniyaları və maarifləndirmə proqramları bu səydə mühüm rol oynayacaq.
Azərbaycanın DİM 6-ya nail olmaq öhdəliyi onun öz vətəndaşlarının həyatını yaxşılaşdırmağa, davamlı inkişafı dəstəkləməyə və ətraf mühitin mühafizəsinə sadiqliyini əks etdirir. Təmiz suya və Sanitariya xidmətlərinə çıxışın genişləndirilməsində əldə edilən irəliləyiş təqdirəlayiqdir. Strateji sərmayələr, regional əməkdaşlıq və iqlimə davamlılığa diqqət yetirməklə Azərbaycan DİM 6-ya nail olmaq və bütün vətəndaşları üçün daha parlaq, daha dayanıqlı gələcəyin təmin edilməsi istiqamətində səylərini daha da inkişaf etdirməyə hazırdır.

Məqalə Azərbaycan Respublikasının Qeyir-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi “Tolerantlıq” Sosial Araşdırmalar İctimai Birliyi tərəfindən həayata keçirilən “Davamlı İnkişaf Məqsədlərinin regionlarda onlayn təşviqi layihəsi çərçivəsində dərc edilir.

KARUSEL / CƏMİYYƏT