İsveçrənin Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsinə reaksiyası ölkənin Putinə yaxın zəngin ruslara qarşı sanksiyalar tətbiq etməsi ilə gündəmə gəlib. İsveçrə hökumətinin son addımı Pekinin Rusiyaya pilotsuz təyyarələr və döyüş sursatları kimi öldürücü silahlar verməyi nəzərdən keçirə biləcəyinə dair kəşfiyyat məlumatı aldıqdan sonra İsveçrə banklarındakı Çin sərvətini yaxından izləməkdir.

"Financial Times"-ın xəbərinə görə, İsveçrənin sanksiyalarla bağlı sərt mövqeyi varlı çinlilər arasında İsveçrədəki pullarının təhlükəsizliyi ilə bağlı suallara səbəb olub. Son hadisələr, o cümlədən casus şarı insidentinin və Çinin Moskvaya öldürücü silahlar vermə ehtimalı Çinə qarşı sanksiyaların tətbiqi ehtimalını yaxınlaşdırıb.

Əslində, ABŞ dövlət katibi Antoni Blinken açıq şəkildə Pekini Ukraynadakı münaqişənin gərginləşməsinə qarşı xəbərdar etdi və ABŞ-ın Çinin Rusiyaya öldürücü silahlar verə biləcəyinə dair kəşfiyyat məlumatlarına malik olduğunu təsdiqlədi. ABŞ da bu kəşfiyyat məlumatlarını müttəfiqləri ilə bölüşməyi planlaşdırır.

İsveçrə hökuməti Çinin ölkədəki aktivlərinin həcmini açıqlamasa da, 2014-cü ildə Beynəlxalq Araşdırmaçı Jurnalistlər Konsorsiumuna təqdim edilən sənədlər İsveçrə banklarının bir çox Çin siyasi elitası və onların övladları üçün hesablar açdığını üzə çıxarıb. Məxfilikdən çıxarılan sənədlər arasında yüksək səviyyəli Çinli “qırmızı ikinci nəsil” ailələr də daxil olmaqla, materik Çindən və Honq Konqdan olan ən azı 20.000 varlı şəxsin ofşordakı varlıqlarını ifşa edən detallar var.

Sənədlər Siyasi Büro Daimi Komitəsinin üzvlərinin ən azı beş ailə üzvünün Britaniya Virgin Adaları və Kuk Adaları kimi ofşor maliyyə mərkəzlərində ofşor şirkətlərə sahib olduqlarını da ortaya qoydu. Buna baxmayaraq, Çin hökuməti xəbərin yayılmasına mane oldu, hətta Çində xarici dilli saytlar da bağlandı.

Credit Suisse-in son araşdırmasına görə, İsveçrədə bank hesabı olan varlı Çinli şəxslərin sayı ABŞ da daxil olmaqla, digər varlı ölkələri ötüb.

Çin və Qərb arasında artan gərginlik İsveçrə banklarını Pekinin beynəlxalq münasibətlərinə zərbə vurarsa, potensial zərərdən necə çıxmaq barədə “müharibə oyunu” oynamağa məcbur etdi. Hesabata görə, İsveçrənin bütün sərvət menecerləri, idarə heyətinin və icra hakimiyyətinin gündəmində əsas prioritet olan İsveçrə səlahiyyətliləri tərəfindən tətbiq edilən sanksiyaların təsirini ölçürlər. Əsrlər boyu İsveçrə ciddi bank sirri və siyasi neytrallığı ilə məşhur olan dünyanın ən varlı insanlarının ən çox ziyarət etdiyi yer olub. On minlərlə insan gizli hesablar açmaq, külli miqdarda sərvət və vəsait köçürmək üçün ölkəyə axışıb.

Bu sistem vergidən yayınmağa imkan versə də, çirkli pulların yuyulması və terrorçular və diktaturaların qeyri-qanuni vəsaitləri üçün təhlükəsiz sığınacaq təmin etmək kimi cinayət fəaliyyətlərinə də şərait yaratmışdır. Bu, İsveçrəni müxtəlif ölkələrin, o cümlədən Avropa və ABŞ-ın təzyiqi altına salıb.

Rusiyanın Ukraynaya təcavüzünə cavab olaraq, İsveçrə hökuməti Rusiyaya və varlı ruslara qarşı sanksiyalar tətbiq etmək üçün Avropa İttifaqı ilə bir araya gələrək qəti mövqe nümayiş etdirdi. İqtisadi Məsələlər üzrə Dövlət Katibliyi bildirir ki, hazırda İsveçrə sanksiyaları altında təxminən 7,5 milyard İsveçrə frankı (8 milyard dollar) Rusiya fondu dondurulub. Bundan əlavə, məlumatlar göstərir ki, 7500-dən çox rusiyalı milyarder İsveçrədə heyrətamiz 46,1 milyard CHF dəyərində aktiv depozit qoyub. İndi Çinin varlı elitaları İsveçrə banklarının öz hesablarına oxşar hərəkətlərdən narahatdırlar.
KARUSEL / İQTİSADİYYAT