Yeni bir elmi araşdırma, iqlim dəyişikliyi səbəbindən daha çox yayılan isti dalğalarına tez-tez məruz qalmanın, xüsusən də əl işçiləri arasında bioloji qocalmanı sürətləndirə biləcəyini müəyyən edib.

Əvvəlki tədqiqatlar əsasən istilik dalğalarının yaşlı böyüklər üzərində qısamüddətli sağlamlıq təsirlərinə diqqət yetirsə də, bu araşdırma istiliyin sağlamlıq və qocalma prosesinə potensial uzunmüddətli nəticələrini araşdırır.

Tədqiqatçılar istilik dalğalarının qocalma sürətinə necə təsir etdiyini qiymətləndirmək üçün Tayvanda orta bioloji yaşı 46 olan 24 922 böyükdən alınan məlumatları təhlil ediblər.

Sürətli qocalma bioloji yaş və xronoloji yaş arasındakı boşluq kimi müəyyən edilmişdir. Bioloji yaş, insanın faktiki yaşı ilə müqayisədə bədənin molekulyar və orqan səviyyələrində nə qədər yaxşı işlədiyini ölçür.

Bioloji yaşı xronoloji yaşından çox olan şəxslərdə xəstəlik və ölüm riski artır. 2008-ci ildən 2022-ci ilə qədər xəstə məlumatlarını təhlil edərək, tədqiqatçılar istilik dalğalarına məcmu məruz qalmanın sürətlənmiş bioloji qocalma ilə əlaqəli olduğunu aşkar edib.

15 il ərzində iştirakçılar arasında istilik dalğası şəraitinə uyğunlaşma əlamətləri görünsə də, sağlamlıq üçün mənfi təsirlər davam edib.

Nəticələr göstərdi ki, fiziki əməklə məşğul olanlar, kənd yerlərinin sakinləri və kondisionerdən istifadə imkanı məhdud olan icmalar istilik dalğalarının qocalma təsirlərinə daha həssasdırlar.

Tədqiqat həmçinin daha uzun müddət daha isti bölgələrdə yaşayan insanların sərin ərazilərdə yaşayanlarla müqayisədə orta hesabla daha çox bioloji yaşlanma yaşadıqlarını ortaya qoyub.

Tədqiqatçılar belə nəticəyə gəliblər:

"Tayvanda 24,922 böyüklərin məlumatlarını qarışıq xətti modellərdən istifadə edərək təhlil etmək istilik dalğalarının qocalma prosesini sürətləndirdiyini təsdiqləyir."

Tədqiqat, xüsusilə həssas əhali arasında ekoloji bərabərsizlikləri azaltmaq və isti dalğalarına davamlılığı artırmaq üçün siyasət tələb edir.

Tədqiqatçılar həmçinin xəbərdarlıq ediblər ki, yüksək temperatur və rütubətin birləşməsi, yaşlandıqca bədənin tərləmə vasitəsilə istiliyi tənzimləmək qabiliyyətinin təbii azalması səbəbindən yaşlı yetkinlər üçün xüsusi risk yaradır.

Reportyor.az




MARAQLI / KARUSEL