Son tədqiqatlar təbii antidepresan kimi potensial rolunu ortaya qoyduqdan sonra tanınmış bir ədviyyat mütəxəssislərin diqqətini cəlb edir. Paelya və bitki mənşəli içkilər kimi yeməklərdəki canlı rəngi və fərqli dadı ilə tanınan zəfəran əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdırmaq və depressiya simptomlarını azaltmaq üçün perspektivli bir seçim kimi ortaya çıxır.

Psixiatr Dr. Daniel Amen, Fox News-a verdiyi müsahibədə zəfəranın zehni sağlamlıq üçün dəstəkləyici bir vasitə kimi daxil edilməsi ilə bağlı həvəsini ifadə etdi.

Zəfəranın 7 Sağlamlıq Faydası... Amma Yanlış İstifadədən Ehtiyatlı Olun

"Mən zəfəranı çox sevirəm... Mən Livanlıyam və Yaxın Şərq xalqları çoxlu zəfəranla bişirirlər", - dedi. "Hətta İranda geniş yayılmış bir deyim var: Əgər çox xoşbəxtsinizsə, deməli, zəfəran yemisiniz." Dr. Amen, təsadüfi sınaqlarda təxminən 30 milliqram zəfəranın antidepresanlar qədər "eləcə də təsirli" olduğunu göstərən tədqiqatları qeyd etdi.
Əksər selektiv serotonin geri alma inhibitorları (SSRI) əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdırmağa kömək etsə də, cinsi funksiyanı azaltmaq riskini də daşıyır. Lakin Amenin sözlərinə görə, zəfəran əks təsirə malikdir.
"Tədqiqata görə, zəfəran cinsi funksiyanı artırır" deyə o əlavə edib. Müxtəlif tədqiqatlar da zəfəranın yaddaşı və diqqəti dəstəklədiyini göstərib.
"Reviews in Clinical Medicine" (2025) jurnalında dərc olunmuş bu yaxınlarda aparılan bir araşdırma zəfəranı premenstrüel sindrom (PMS) simptomlarının azalması ilə əlaqələndirib. Zəfəran istifadəsinin səkkiz-on iki həftəsindən sonra iştirakçılar əlavənin PMS-in şiddətini "əhəmiyyətli dərəcədə azaltdığını" bildiriblər.
2025-ci ilin may ayında Cambridge University Press tərəfindən dərc edilmiş əlavə tədqiqat zəfəranın depressiya simptomlarını aradan qaldırmaq qabiliyyətini vurğulayıb.
İcmalda depressiyaya qarşı təsirli olanları müəyyən etmək üçün 17.000-dən çox xəstəni və 44 müxtəlif növ pəhriz əlavəsini əhatə edən 192 sınaq təhlil edilib. Zəfəran orta və güclü antidepresan təsirini nümayiş etdirərək ən təsirli kimi müəyyən edilib.
Meta-analiz həmçinin bu qidalandırıcı dərmanların təyin olunmuş antidepresanlar ilə necə qarşılıqlı təsir etdiyini araşdırdı. Məlum oldu ki, sink və kurkuminoidlər (zerdeçalda olan təbii birləşmələr) kimi əlavələrin mövcud antidepresanlar ilə birləşdirilməsi simptomları yaxşılaşdırıb.

"Əgər antidepresant qəbul edirsinizsə və onun daha yaxşı təsir etməsini istəyirsinizsə, sink və kurkuminoidləri nəzərdən keçirin", - deyə Amen əlavə edərək əlavə etdi: "Zəfəran, sink və kurkuminoidlər əla kombinasiya yaradır."
Zəfəranla yemək əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdırmaq üçün lazımi səviyyəni təmin etməsə də, zəfəran əlavələri kapsul, tablet və toz ekstrakt şəklində mövcuddur. Simptomları azaltmağa kömək etmək üçün gündəlik 30 milliqram doza tövsiyə olunur.
Bununla belə, tədqiqatçılar və mütəxəssislər xəbərdarlıq edirlər ki, zəfəranın uzunmüddətli istifadəsi hələ tam öyrənilməyib və onun əlavə kimi potensialı ilə bağlı narahatlıqlar qalmaqdadır. WebMD-də tibbi baxımdan nəzərdən keçirilmiş bir məqaləyə görə, zəfəranı yüksək dozada və ya uzun müddət qəbul etmək "təhlükəli ola bilər" və narahatlıq, iştaha dəyişiklikləri, mədə pozğunluğu, yuxululuq və ya baş ağrısına səbəb ola bilər.

Reportyor.az


SAĞLAMLIQ / KARUSEL